Kovanda gözle görülür şekilde bal varken arıların dışarıdan verilen şurubu tüketmesi, yeni başlayan birçok arıcının kafasını karıştırır. "Bal dururken neden şekerli suya yöneliyorlar?" diye düşünülür. Aslında bu durumun altında arıların biyolojik tercihleri, ihtiyaçları ve stok yönetimi yatar.
Kovanda Bal Olmasına Rağmen Şurup Tüketilmesinin Başlıca Nedenleri:
1. Mevcut bal “erişilebilir” değilse
Arılar, kış ve soğuk havalarda kümelendikleri alandan uzak yerlere gidemezler. Peteklerde bal olsa bile, o bal:
Petek üstlerinde çok yukarıda,
Arıların kümelendiği alandan uzakta,
Petek kenarlarında dağınık durumdaysa
…arılar ona ulaşamaz ve dışarıdan gelen şuruba yönelirler.
❗ Bu durum özellikle kış sonu veya erken ilkbahar dönemlerinde görülür.
2. Bal “kapalı” yani sırlıysa ama acil enerji gerekiyorsa
Sırlı bal, işçi arıların önce açması ve parçalayarak tüketmesi gereken bir stoktur. Fakat dışarıdan verilen şurup:
Bu yüzden arılar kısa vadeli enerji ihtiyaçlarında şurubu tercih eder.
3. Yavru gelişimi için sıvı enerjiye ihtiyaç vardır
Erken ilkbaharda arılar yumurtlamaya başlayan ana arıyı desteklemek için enerjiye ihtiyaç duyar. Bal kıvam olarak yoğun ve işlem gerektirirken, şurup:
Bu da arıları mevcut bal yerine şuruba yöneltebilir.
4. Balın kalitesi düşmüş veya fermente olmuş olabilir
Petekteki bal:
…arılar onu kullanmak istemez. İçgüdüsel olarak fermente balı tüketmekten kaçınırlar ve şurubu tercih ederler.
5. Arıların "şurup saklama" davranışı
Arılar verilen şurubu bazen hemen tüketmez, onu bala dönüştürerek peteklere stoklarlar. Bu esnada şurubu peteklere taşımak için sürekli çalışırlar. Dışarıdan bakıldığında "şurup yiyor" gibi görünse de aslında onu işlemektedirler.
Şurup → Bal benzeri kıvam → Peteklere kapatılmış stok
6. Koloni zayıfsa ve balı tüketemeyecek kadar hareketsizse
Soğuk havalarda arı sayısı azaldığında balın konumuna ulaşamazlar. Bu durumda dışarıdan gelen sıcak şurup:
Bu da onları şuruba yönlendirir.
Arıların Seçimi Her Zaman En Akıllı Olandır
Arılar boş yere bal yerine şurubu tercih etmez. Onlar için erişilebilirlik, enerji verimi ve iş gücü çok önemlidir. Şurup o anda daha uygunsa, onu tercih ederler.
✅ Ne Yapmalı?
Şurubu verirken gereksizse vermeyin. Gerekli olmadığı halde verilen şurup bal kalitesini düşürebilir.
Şurupla birlikte bal stoklarını da kontrol edin. Bal var ama konumu uygunsuzsa yer değiştirin.
Petekleri ana arının yumurtladığı alana yakın yerleştirin.
Şurup verme zamanları: ilkbaharda gelişim desteği, sonbaharda kış hazırlığı için verilebilir.
Özetle:
Petekte bal varken arıların şurup tüketmesi garip görünse de aslında oldukça mantıklıdır. Bu davranış; balın ulaşılmaz olması, şurubun kolay tüketilmesi, yavru gelişimi gibi nedenlere dayanır. Arılar doğal birer planlayıcıdır. Eğer şurubu seçiyorlarsa, mutlaka o an için o daha mantıklıdır.
