Ballıktan ya da kovanın içinden gelen keskin, burun yakan veya sirke benzeri bir koku genellikle normal değildir. Özellikle ilk defa karşılaşıyorsan bu koku, kolonide bir sorun olduğuna işaret ediyor olabilir. Ancak her koku da tehlike anlamına gelmez; dikkatli gözlem gerekir.
Kokunun Tanımı Neye İşaret Eder?
Hafif mayalı ya da olgun meyve kokusu:
Keskin, ekşi, sirke gibi asidik bir koku:
Bu Kokunun Olası Nedenleri:
1. Fermantasyon (Balın Bozulması):
Olgunlaştırılmadan kapatılan ballar, fazla nem içerdiğinde fermente olur. İçerideki şeker, maya etkisiyle alkol ve asit üretmeye başlar.
Neden olur?
Hava nemli ise (örneğin Karadeniz'de),
Arılar balı tam olgunlaştırmadan peteği kapatırsa,
Yetersiz havalandırma varsa,
Şurup beslemesi sonrası peteklerde şekerli su birikmişse.
Ne yapılmalı?
Fermente olmuş petekler alınmalı, arılara geri verilmemeli.
Kovan içi havalandırma artırılmalı.
Ballar hasat edilmeden önce "kapalı" (sırlı) olduğundan emin olunmalı.
2. Amerikan Yavru Çürüklüğü (AYÇ):
Asidik, kötü, çürük et kokusuna benzer bir kokudur. En tehlikeli arı hastalıklarından biridir.
Belirtileri:
Yavru gözleri çökmüş, mukus kıvamında ve iplik gibi uzar.
Petekler kararmış ve düzensizdir.
Koku dayanılmaz derecede keskindir.
Ne yapılmalı?
Derhal İl/İlçe Tarım Müdürlüğü’ne bildirin.
Bu hastalık karantinaya tabidir.
Kovanlar yakılarak imha edilir (yasal zorunluluktur).
3. Avrupa Yavru Çürüklüğü:
Amerikan kadar tehlikeli olmasa da yine kötü kokulara neden olabilir. Özellikle yavrularda çürüme ve sıvılaşma görülür.
Belirtileri:
4. Şeker Şurubu Kalıntısı Kokusu:
Aşırı şurup beslemesinden sonra peteklere biriken şekerli su, doğal bal gibi korunamadığından kokabilir.
Belirtileri:
Ne yapılmalı?
Şurup verilen petekler çıkarılmalı veya erken tüketilmesi sağlanmalıdır.
Şurup beslemesi dengeli yapılmalı, geceleri verilmelidir.
✅ Kokuyu Azaltmak ve Önlemek İçin Ne Yapılmalı?
Bal olgunlaşmadan sağım yapma.
Kovan havalandırmasını iyileştir.
Şurup beslemesinde aşırıya kaçma.
Petekleri uzun süre içeride boş bekletme.
Koku Tehlikeli Mi? Test Et:
| Koku Özelliği | Tehlike Durumu | Muhtemel Sebep |
|---|
| Tatlı, meyvemsi, yoğun | Normal | Bal olgunlaşıyor |
| Hafif ekşi ama sabit | Hafif risk | Şurup kalıntısı, nem |
| Asidik, sirke gibi, keskin | Tehlikeli | Fermente bal, çürük yavru |
| Leş gibi, burun yakan | Çok Tehlikeli | Amerikan yavru çürüklüğü ihtimali |
Özetle:
Ballıktan gelen keskin bir koku normal dışı bir durumdur ve genellikle fermantasyon, hastalık veya besleme hatasından kaynaklanır. Eğer koku sirke veya çürümüş et gibi keskinse derhal içeriyi kontrol edin. Doğru havalandırma, dengeli besleme ve zamanında hasat bu tür kokuları engeller.